پروتز دندان
بسیاری از افرادی که پس از از دست دادن دندان خود به کلینیک دندانپزشکی دکتر بنیانیان مراجعه می‌کنند، نگران این هستند که آیا دندان از دست رفته‌ی آن‌ها قابل جایگزینی هست یا خیر؟ نگران نباشید! دندان از دست رفته با روش‌های مختلفی قابل جایگزینی است. پروتز دندان یکی از این روش‌های کاربردی در جایگزین کردن دندان است. روکش دندان، لمینت دندان و کامپوزیت دندان، همگی نوعی پروتز دندانی به حساب می‌آیند که در ادامه بیشتر در خصوص آن‌ها خواهیم شنید.
زیبایی دندان های خود را به ما بسپارید.
کلینیک دندانپزشکی دکتر مریم برشویی
پروتز دندان
پروتز دندان یکی از روش‌های مهم دندانپزشکی زیبایی است که به افراد کمک می‌کند تا لبخند زیبایی داشته باشند. دندان‌ها به دلایل مختلفی مانند پوسیدگی، آسیب دیدگی و یا دلایل دیگر ممکن است بیفتند یا شکل طبیعی خود را از دست بدهند. پروتز دندان، که به دندان مصنوعی نیز معروف است، راه‌حلی برای این مشکلات است. در این مقاله، به طور جامع به بررسی انواع پروتز دندان، مزایا و معایب هر یک، و نکات مهم در مورد مراقبت از آن‌ها می‌پردازیم.
انواع پروتز دندان
پروتز دندان ثابت
پروتز دندان ثابت نوعی پروتز است که قابل جابه‌جایی نیست و بیمار نمی‌تواند آن را از دهان خود خارج کند. این نوع پروتز به دو دسته تقسیم می‌شود:
روکش تک واحدی دندان (Single Dental Crown)
این نوع پروتز زمانی استفاده می‌شود که ساختار دندان ضعیف شده و نیاز به حمایت با روکش دارد. گاهی برای زیبایی دندان نیز از این نوع روکش‌ها استفاده می‌شود. همچنین، در موارد نقص عملکرد دندان، روکش به جویدن غذا کمک می‌کند.
بریج دندان
بریج دندانی نوع دیگری از پروتز دندان ثابت است که برای افرادی که یک یا چند دندان خود را از دست داده‌اند، استفاده می‌شود. در این روش، با تراش دو دندان مجاور ناحیه خالی از دندان، یک پل بین دندان‌های پایه زده می‌شود تا ناحیه خالی از دندان پر شود و فرد دوباره توانایی جویدن غذا را بازیابد.
پروتز دندان متحرک
پروتز دندان متحرک به راحتی در داخل دهان گذاشته و برداشته می‌شود. این نوع پروتز به دو دسته تقسیم می‌شود:
پروتز دندان کامل
پروتز دندان کامل زمانی استفاده می‌شود که همه دندان‌ها کشیده شده باشند. این نوع پروتز به عنوان دست دندان کامل نیز شناخته می‌شود و شامل دو نوع معمولی و لثه نرم است.
پروتز دندان پارسیل یا ناکامل
پروتز دندان پارسیل زمانی استفاده می‌شود که تعدادی از دندان‌ها کشیده شده باشند. این نوع پروتز شامل پروتزهای کرم کوبالت و پروتزهای پارسیل تمام آکریل است. پروتزهای کرم کوبالت به عنوان درمان بی دندانی با انتهای آزاد استفاده می‌شوند و پروتزهای پارسیل تمام آکریل به عنوان درمان موقتی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
مزایا و معایب پروتز دندان
مزایا
- بهبود ظاهر و زیبایی لبخند
- افزایش اعتماد به نفس
- بهبود عملکرد جویدن و گفتار
- جلوگیری از جابجایی و کج شدن دندان‌های باقی مانده
معایب
- نیاز به مراقبت و نگهداری دقیق
- هزینه‌های بالای برخی از انواع پروتزها
- احتمال بروز عوارض مانند التهاب و حساسیت
نحوه مراقبت از پروتز دندان متحرک
برای افزایش دوام و عملکرد پروتز دندان متحرک، رعایت نکات زیر ضروری است:
- دوبار مسواک زدن در روز برای پروتز دندان متحرک
- تمیز کردن سطح خارجی پروتز دندان با مسواک مخصوص دندان مصنوعی
- تمیز کردن دهان و لثه و مخاط داخلی دهان با مسواک بسیار نرم
- قرار دادن دندان مصنوعی یا پروتز دندان متحرک هفته‌ای یک بار داخل محلول ضدعفونی کننده
- قرار دادن پروتز دندان در هنگام عدم استفاده در ظرف آب نمک
- شستشوی دندان مصنوعی پس از قرار دادن در هر گونه محلول
عوارض پروتز دندان
از هر ۳۰۰ نفر مراجعه کننده به دندانپزشک جهت پروتز دندان، یک نفر دچار واکنش‌های داخل دهانی می‌شود. علل این واکنش‌ها می‌تواند شامل رزین‌های اکرلیک، سمنت‌های دارای اوژنول، آلیاژهای فلزهای پایه، جیوه، طلا، و مواد دارای پلی اتر یا اپیمین باشد.
تمیز کردن پروتز دندان با استفاده از سرکه
ترکیب سرکه و آب یکی از مناسب‌ترین ترکیبات برای تمیز نگه داشتن دندان مصنوعی به حساب می‌آید. بهتر است پروتز دندان خود را روزانه به مدت ۱۵ دقیقه درون محلول آب و سرکه قرار دهید. در صورت وجود جرم زیاد، پروتزها را به مدت یک شبانه روز درون محلول قرار دهید و سپس با مسواک به طور کامل تمیز کنید.
پروتز دندان اوردنچر
پروتز دندان اوردنچر نوعی پروتز دندانی متحرک است که روی چند پایه ایمپلنت یا دو پایه دندان قرار می‌گیرد. این نوع پروتز نسبت به پروتز کامل دندان راحت‌تر است اما همچنان نسبت به پروتز ثابت دندان کمتر راحتی دارد.
مدت دوام پروتز دندان
در ابتدا عادت کردن به پروتز دندان کمی طول می‌کشد. ممکن است پروتز دندان به دلیل التهاب بافتی داخل دهان در جای مناسبش ثابت نشود و شما را اذیت کند. در این صورت باید به دندانپزشک مراجعه کنید تا پروتز تنظیم شود. رعایت بهداشت الزامی است و در صورت نگهداری تمیز و خوب، پروتز دندانی دوام طولانی خواهد داشت.
آیا دندان مصنوعی روی صحبت کردن تاثیر می‌گذارد؟
بعد از قرار دادن پروتزها روی لثه‌ها ممکن است در تلفظ برخی از کلمات دچار مشکل شوید. با تمرین و تکرار، آواز خواندن یا صحبت کردن با دیگران، می‌توانید تکلم خود را بهبود ببخشید. با گذشت چند روز به راحتی می‌توانید با پروتزهای جدید خود صحبت کنید.
آیا تمام مدت شبانه روز باید از دندان مصنوعی استفاده کرد؟
در چند روز اول بعد از آماده شدن پروتزها، شما باید همیشه حتی موقع خواب آن‌ها را در دهان خود تحمل کنید تا متوجه وجود مشکلات احتمالی آن‌ها شوید. بعد از اطمینان از راحتی پروتز، می‌توانید شب‌ها قبل از خواب پروتز را دربیاورید تا لثه‌ها استراحت کنند. صبح که شد مجددا می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید.
شکل ظاهری پروتز دندان
دندان سازان و دندانپزشکان متخصص در پروتز، تمام تلاش خود را می‌کنند که پروتزها به عنوان جانشینی شایسته برای دندان‌های طبیعی شما ساخته شوند. ظاهر آن‌ها به گونه‌ای است که چندان هم غیرطبیعی نیست و حتی طرح لبخند شما را زیباتر می‌کنند.
غذا خوردن با پروتز دندان
غذا خوردن با پروتز دندان‌های جدید در ابتدا کمی دشوار است. ممکن است چند هفته طول بکشد تا بتوانید به درستی و بدون مشکل با آن‌ها غذا بخورید. تا چند هفته سعی کنید بیشتر غذاهای نرم و قطعه قطعه شده بخورید. مواد غذایی را با هر دو طرف دندان‌های خود بجوید و از خوردن غذاهای سفت و سخت خودداری کنید.
درمان‌های جایگزین پروتز دندانی
ایمپلنت‌ها و بریج‌های دندانی از بهترین و کاربردی‌ترین روش‌های جایگزین دندان هستند. ایمپلنت‌ها هزینه‌های بالاتری دارند اما بسیار زیبا، مستحکم و مشابه دندان‌های طبیعی هستند.
مدت زمان قرار دادن پروتز دندان پس از کشیدن دندان
تقریبا ۸ تا ۱۲ هفته بعد از کشیدن دندان‌ها می‌توان دندان‌های مصنوعی را در دهان قرار داد. دندان مصنوعی فوری از قبل تهیه می‌شود و به محض کشیدن دندان‌ها در دهان قرار می‌گیرد تا بیمار در زمان انتظار برای التیام یافتن لثه‌ها، از دندان‌های مصنوعی موقت استفاده کند.