هنگام صحبت از این درمان، عبارت‌های بلیچینگ دندان (Teeth Bleaching) و سفید کردن دندان‌ها (Teeth Whitening) به کرات به جای یکدیگر به کار می‌روند که کاملا هم اشتباه نیست. حتی منابع معتبر خارجی هم از این دو عبارت در یک معنا استفاده می‌کنند.

از منظر تخصصی Bleaching زیرمجموعه Whitening است، چون تنها روش برای سفید کردن دندان‌ها نیست. بین دندانپزشک‌ها و در توضیحات محصول‌ها، سفید کردن دندان معمولا عمل از بین بردن لکه‌های سطحی برای بازگرداندن دندان‌ها به رنگ طبیعی‌شان است. اما بلیچینگ دندان با روشن کردن رنگ مینای دندان (گاهی روشن‌تر از رنگ طبیعی) با استفاده از مواد شیمیایی، یک گام فراتر می‌رود.

در حالت عمومی هم وقتی افراد می‌گویند “سفید کردن دندان‌” معمولا روش‌های خانگی و طبیعی را مد نظر دارند. نهایتا اینکه تفاوت سفید کردن دندان و بلیچینگ چیست، بیشتر به نحوه استفاده از این اصطلاح‌ها بین افراد و گروه‌های مختلف مربوط می‌شود تا تعاریف واقعی آنها.

تفاوت جرم‌گیری و بلیچینگ چیست؟

حالا که دقیق‌تر می‌دانید سفید کردن دندان‌ها و بلیچینگ دندان چیست، احتمالا خودتان می‌توانید به این پرسش پاسخ دهید. هرچند که هردوی این درمان‌ها به داشتن لبخندی زیباتر و سفیدتر کمک می‌کنند، اما تفاوتی اساسی با یکدیگر دارند.

در روند جرم‌گیری، پلاک (ترکیبی بزاق دهان، ذرات غذا، باکتری‌ها و سایر مایعات موجود در دهان به شکل بافتی نرم و چسبنده) و تارتار (پلاک سخت‌شده) از روی دندان‌ها پاک می‌شود. اما همان‌طور که گفتیم، بلیچ دندان لکه‌ها و زردی دندان‌ها را از بین می‌برد و بیشتر اهداف زیبایی دارد تا درمانی.

برای بلیچ دندان از چه موادی استفاده می‌شود؟

همان‌طور که اشاره شد، برای بلیچینگ دندان بیشتر از مواد شیمیایی حاوی پراکسید هیدروژن استفاده می‌شود. این ماده توسط دندانپزشک و در کلینیک یا مطب او کاربرد دارد.

از ماده دیگری تحت عنوان پراکسید کربامید هم استفاده می‌شود؛ وقتی درمان با هدایت متخصص و توسط خود شخص در خانه انجام می‌شود (در ادامه انواع بلیچینگ دندان شامل این روش را توضیح داده‌ایم). نکته ثابت درباره هردوی این مواد این است که در هرحالت باید تحت نظر متخصص مصرف شوند.

جالب است بدانید برخلاف خمیر دندان‌های سفیدکننده که از ماده‌ای ساینده برای از بین بردن لکه‌های سطحی (به طور دقیق‌تر، لکه‌های بیرونی) استفاده می‌کنند، مولکول‌های اکسیژن موجود در این مواد لکه‌ها را در سطح مولکولی ضعیف می‌کنند.

گذشته از روش‌هایی که تحت نظر دندانپزشک‌ها انجام می‌شود، بسیاری از نوارها، کیت‌ها و قلم‌های سفیدکننده بدون نسخه (OTC) هم از نوعی پراکسید استفاده می‌کنند. تفاوت بین این گزینه‌ها و Bleaching حرفه‌ای در غلظت شیمیایی آن‌هاست.

دندانپزشکان در مطب یا کلینیک درصد بالایی از پراکسید هیدروژن را به کار می‌برند، چون می‌توانند لثه‌ها را به دقت از دندان‌ها جدا کنند. آنها از یک ژل مخصوص برای محافظت از لثه‌های بیمار استفاده می‌کنند، چون اگر پراکسید به لثه‌ها برخورد کند، آنها را می‌سوزاند.

چه کسانی به بلیچ دندان احتیاج دارند؟

اگر می‌خواهید دندان‌هایتان حداقل دو درجه روشن‌تر شوند و نمی‌خواهید از روش‌های بدون نسخه استفاده کنید (یا قبلا از آنها استفاده کرده‌اید و نتیجه دلخواه را نگرفته‌اید)، درمان حرفه‌ای نزد دندانپزشک می‌تواند برای شما مفید باشد. اما در نهایت، این یک انتخاب زیبایی‎شناختی شخصی است و معمولا ضرورتی پزشکی نیست.

سفید بودن دندان‌ها کم‌کم درحال تبدیل شدن به یک استاندارد زیبایی است؛ شاید حتی بتوانیم بگوییم همین حالا هم این اتفاق افتاده است. مخصوصا با وجود تبلیغات تمام‌ناشدنی که نشان می‌دهند گویی چیزی به جز داشتن دندان‌های مرواریدی یک مشکل بزرگ است.

هرچند که داشتن لبخندی زیبا و درخشان حق شماست (و اگر هنوز به آن نرسیده‌اید، دلیلی برای نگرانی یا خجالت وجود ندارد)، اما هرمتخصصی عقیده دارد که بهتر است اولویت شما پیش از زیبایی، سلامت دهان و دندان‌هایتان باشد.

لکه‌دار شدن و زردی دندان، و در نتیجه احساس نیاز به بلیچینگ دندان می‌تواند به دلایل زیر رخ دهد:

• افزایش سن
• استعداد ژنتیکی
• برخی داروها (مانند تتراسایکلین)
• عادات سبک زندگی (از جمله نوشیدن قهوه یا نوشابه و سیگار کشیدن)

شاید بخواهید هزینه انواع بلیچینگ دندان را هم مدنظر قرار دهید. چون این درمان‌ها معمولا تحت پوشش بیمه نیستند. برخی هم ممکن است به کلی گزینه‌هایی را انتخاب کنند که اثر سفیدکنندگی ملایم‌تری دارند اما مقرون به صرفه‌تر هستند، مانند خمیر دندان‌ها و دهان‌شویه‌های سفیدکننده.

برای انتخاب روشی که از همه‌نظر برای شما و دندان‌هایتان مناسب باشد، حتما ویزیت نزد متخصص را مدنظر داشته باشید.

بلیچ دندان به چه کسانی توصیه نمی‌شود؟

تقریبا هرکسی می‌تواند نزد متخصص این درمان را انجام دهد، به غیر از این افراد:

• کودکان زیر ۱۶ سال
• افراد مبتلا به مشکلات دهان و دندان مانند:
  • بیماری پریودنتال
  • پوسیدگی دندان
  • حفره‌های دندانی
  • نمایان شدن ریشه‌های دندان
• افرادی که به مواد تشکیل‌دهنده سفیدکننده دندان مانند پراکسید حساسیت دارند
• افرادی که دندان‌های حساس دارند
• خانم‌هایی که باردار هستند

علاوه بر اینها، افرادی که ایمپلنت یا روکش دندان دارند هم کاندید مناسبی برای بلیچ دندان نیستند. این روش فقط روی دندان‌های طبیعی جواب می‌دهد. متاسفانه در سال‌های اخیر؛ بسیاری از افراد جوان برای دستیابی به لبخندی درخشان از روکش استفاده کرده‌اند، اما این می‌تواند در طولانی‎مدت برای سلامت دندان‌ها خطرناک باشد.

توجه به این نکته مهم است که افرادی که ایمپلنت، روکش، تاج یا بریج دندان دارند، بسته به محل آنها، ممکن است کاندید سفید کردن دندان نباشند. اگر انتها دهان باشند، بلیچینگ می‌تواند بدون مشکل باشد اما اگر در جلوی دهان باشد، اینکار توصیه نمی‌شود.

انواع بلیچینگ دندان چیست؟

روش‌های بلیچینگ را می‌توانیم در دوسته خانگی (با محصولات بدون نسخه) و حرفه‌ای (توسط دندانپزشک در مطب یا زیر نظر او در خانه) تقسیم کنیم.

سفید کردن تخصصی در مطب روشی سریع‌تر، موثرتر، ایمن‌تر و البته هزینه‌برتر برای روشن کردن دندان‌هاست. سینی‌های یا قالب‌های سفارشی در منزل اما از نظر زمان و هزینه درمان، بین بلیچ دندان حرفه‌ای در مطب و سفید‌کننده‌های بدون نسخه قرار می‌گیرند. اجازه دهید دقیق‌تر توضیح دهیم:

بلیچینگ دندان در مطب (In-Office Bleaching)

درمان سفید کردن در مطب، حرفه‌ای‌ترین و قوی‌ترین نوع سفید کردن دندان‌ها است که تحت نظارت و کنترل دندانپزشک انجام می‌شود. این روش به شما این اطمینان را می‌دهد که به سرعت و با ایمنی بیشتری دندان‌های خود را سفید کنید.

در این روش، دندانپزشک ابتدا دندان‌ها را تمیز و از آنها قالب‌گیری می‌کند تا سینی‌های سفارشی ساخته شود که دقیقا روی دندان‌های شما قرار بگیرند. سپس از یک ماده سفیدکننده قوی حاوی پراکسید هیدروژن یا کربامید پراکسید استفاده می‌شود. دندانپزشک این ماده را به مدت حدود ۳۰ دقیقه تا یک ساعت روی دندان‌های شما قرار می‌دهد و در بعضی موارد از لیزر یا نور LED برای تسریع فرآیند استفاده می‌کند.

بلیچینگ دندان در خانه تحت نظر دندانپزشک (At-Home Bleaching with Supervision)

این روش شامل استفاده از سینی‌های سفارشی است که توسط دندانپزشک تهیه شده است. ماده سفیدکننده به شکل ژل است که شما باید آن را درون سینی‌ها قرار داده و سینی‌ها را به مدت مشخصی (معمولا چند ساعت در روز یا شب) روی دندان‌های خود قرار دهید.

این روش می‌تواند چندین هفته طول بکشد تا به نتیجه مطلوب برسد، اما نسبت به سفید کردن در مطب هزینه کمتری دارد و همچنان به شما این اطمینان را می‌دهد که تحت نظارت یک دندانپزشک هستید.

بلیچینگ دندان در خانه بدون نظارت دندانپزشک (Over-The-Counter Bleaching)

این روش شامل استفاده از محصولات سفیدکننده دندان است که بدون نسخه پزشک در دسترس هستند. این محصولات شامل نوارهای سفیدکننده، ژل‌ها و قلم‌های سفیدکننده هستند که حاوی مواد فعال پراکسید هستند، اما غلظت آنها کمتر از مواد مورد استفاده در روش‌های حرفه‌ای است.

استفاده از این محصولات ممکن است چندین هفته تا ماه‌ها طول بکشد تا به نتیجه مطلوب برسد و ممکن است به اندازه روش‌های حرفه‌ای موثر نباشد.

مزایای بلیچینگ دندان چیست؟

بلیچینگ دندان می‌تواند تاثیرات مثبتی بر زندگی شما داشته باشد که در اینجا به برخی از مهم‌ترین آنها اشاره می‌کنیم:

• افزایش اعتماد به نفس: داشتن دندان‌های سفید و درخشان می‌تواند به شما اعتماد به نفس بیشتری بدهد و باعث شود که با لبخندی زیباتر در جمع‌ها حضور یابید.
• بهبود ظاهر کلی: بلیچینگ دندان می‌تواند ظاهر شما را جوان‌تر و شاداب‌تر نشان دهد. دندان‌های سفید و درخشان می‌توانند چهره شما را روشن‌تر کنند.
• نتایج سریع و موثر: روش‌های حرفه‌ای بلیچینگ دندان معمولاً نتایج سریعی را به دنبال دارند و می‌توانند دندان‌های شما را به طور قابل توجهی روشن‌تر کنند.
• ایمنی بالا: وقتی بلیچینگ دندان توسط دندانپزشک انجام می‌شود، این فرآیند تحت نظارت حرفه‌ای است و ایمنی بالاتری دارد.

معایب بلیچینگ دندان چیست؟

علی‌رغم مزایای فراوان، بلیچینگ دندان نیز معایبی دارد که باید به آنها توجه کنید:

• حساسیت دندان‌ها: بعد از بلیچینگ دندان، ممکن است دندان‌هایتان به طور موقت حساس شوند. این حساسیت معمولاً چند روز طول می‌کشد و سپس از بین می‌رود.
• تحریک لثه‌ها: در صورت تماس ماده سفیدکننده با لثه‌ها، ممکن است لثه‌ها تحریک شوند و دچار التهاب یا سوزش شوند.
• نتایج موقت: اثرات بلیچینگ دندان معمولاً موقتی هستند و با گذشت زمان، دندان‌ها ممکن است دوباره تیره شوند. برای حفظ نتایج، نیاز به تکرار فرآیند بلیچینگ دارید.
• هزینه بالا: روش‌های حرفه‌ای بلیچینگ دندان معمولاً هزینه بالایی دارند و ممکن است برای همه افراد قابل دسترس نباشند.

روش‌های خانگی برای سفید کردن دندان‌ها

علاوه بر روش‌های حرفه‌ای بلیچینگ دندان، می‌توانید از روش‌های خانگی و طبیعی نیز برای سفید کردن دندان‌ها استفاده کنید. در اینجا به برخی از این روش‌ها اشاره می‌کنیم:

• استفاده از خمیر دندان‌های سفیدکننده: خمیر دندان‌های حاوی مواد سفیدکننده می‌توانند به تدریج دندان‌های شما را روشن‌تر کنند. این خمیر دندان‌ها معمولاً حاوی مواد ساینده‌ای هستند که لکه‌های سطحی را از بین می‌برند.
• استفاده از دهان‌شویه‌های سفیدکننده: دهان‌شویه‌های حاوی مواد سفیدکننده نیز می‌توانند به روشن شدن دندان‌های شما کمک کنند. این دهان‌شویه‌ها معمولاً حاوی پراکسید هیدروژن هستند که لکه‌های دندان‌ها را تجزیه می‌کنند.
• استفاده از نوارهای سفیدکننده: نوارهای سفیدکننده حاوی ژل‌های سفیدکننده هستند که می‌توانید آنها را روی دندان‌های خود قرار دهید. این نوارها معمولاً چندین روز تا چند هفته استفاده می‌شوند تا به نتایج مطلوب برسند.
• استفاده از ترکیبات طبیعی: برخی ترکیبات طبیعی مانند جوش شیرین، زغال فعال و روغن نارگیل نیز می‌توانند به روشن شدن دندان‌های شما کمک کنند. البته باید با احتیاط از این ترکیبات استفاده کنید و مطمئن شوید که به دندان‌ها و لثه‌های شما آسیب نمی‌زنند.

پرسش‌های متداول درباره بلیچینگ دندان

۱. بلیچینگ دندان چقدر طول می‌کشد؟

مدت زمان بلیچینگ دندان بستگی به روش مورد استفاده دارد. بلیچینگ در مطب معمولاً بین ۳۰ دقیقه تا یک ساعت طول می‌کشد. بلیچینگ خانگی تحت نظر دندانپزشک ممکن است چندین هفته طول بکشد تا به نتیجه مطلوب برسد.

۲. آیا بلیچینگ دندان برای همه افراد مناسب است؟

بلیچینگ دندان برای بسیاری از افراد مناسب است، اما برخی افراد ممکن است به دلیل مشکلات دهان و دندان، حساسیت به مواد سفیدکننده یا سن مناسب نباشند. همچنین، افرادی که ایمپلنت، روکش یا بریج دندان دارند نیز ممکن است کاندید مناسبی برای بلیچینگ دندان نباشند.

۳. چقدر باید بلیچینگ دندان را تکرار کنم؟

مدت زمان ماندگاری نتایج بلیچینگ دندان بستگی به عادات روزانه شما دارد. معمولاً نتایج بلیچینگ دندان بین چند ماه تا یک سال ماندگار هستند. برای حفظ نتایج، ممکن است نیاز به تکرار فرآیند بلیچینگ داشته باشید.

۴. آیا بلیچینگ دندان عوارض جانبی دارد؟

بلیچینگ دندان معمولاً ایمن است، اما ممکن است باعث حساسیت موقتی دندان‌ها و تحریک لثه‌ها شود. این عوارض جانبی معمولاً پس از چند روز از بین می‌روند.

۵. چگونه می‌توانم نتایج بلیچینگ دندان را حفظ کنم؟

برای حفظ نتایج بلیچینگ دندان، می‌توانید از خوردن مواد غذایی و نوشیدنی‌هایی که باعث لکه‌دار شدن دندان‌ها می‌شوند (مانند قهوه، چای، نوشابه و شراب قرمز) خودداری کنید. همچنین، می‌توانید از خمیر دندان‌ها و دهان‌شویه‌های سفیدکننده استفاده کنید و به بهداشت دهان و دندان خود توجه کنید.

۶. آیا می‌توانم بلیچینگ دندان را در دوران بارداری انجام دهم؟

بلیچینگ دندان در دوران بارداری توصیه نمی‌شود. اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، بهتر است قبل از انجام بلیچینگ دندان با دندانپزشک خود مشورت کنید.

نتیجه‌گیری

بلیچینگ دندان یک روش موثر و محبوب برای سفید کردن دندان‌ها و بهبود ظاهر لبخند شماست. این فرآیند می‌تواند به افزایش اعتماد به نفس و بهبود ظاهر کلی شما کمک کند. هرچند که بلیچینگ دندان مزایای زیادی دارد، اما باید به معایب و عوارض جانبی آن نیز توجه کنید و قبل از تصمیم‌گیری، با دندانپزشک خود مشورت کنید.

روش‌های مختلفی برای بلیچینگ دندان وجود دارد، از جمله بلیچینگ در مطب، بلیچینگ خانگی تحت نظر دندانپزشک و استفاده از محصولات سفیدکننده بدون نسخه. همچنین، می‌توانید از روش‌های خانگی و طبیعی نیز برای سفید کردن دندان‌ها استفاده کنید.

در نهایت، مهم است که به بهداشت دهان و دندان خود توجه کنید و از عادات سالمی مانند مسواک زدن و استفاده از نخ دندان پیروی کنید تا دندان‌های شما همیشه سفید و درخشان باقی بمانند.