ارتودنسی دندان
ارتودنسی دندان نوعی درمان دندان پزشکی است که دندان ها را صاف و مرتب می‌کند و چینش دندان ها را اصلاح می کند. همچنین مشکلات بایت، یعنی نامناسب بودن سطح تماس دندان های بالا و پایین با یکدیگر، را بهبود می‌بخشد.
زیبایی دندان های خود را به ما بسپارید.
کلینیک دندانپزشکی دکتر مریم برشویی
ارتودنسی دندان
درمان ارتودنسی دندان از وسیله‌ای به نام ارتودنسی استفاده می‌شود که معمولا در داخل دهان قرار می‌گیرد تا دندان‌ها یا فک‌ها در موقعیت مورد نظر قرار بگیرند. یکی از رایج‌ترین وسیله‌های ارتودنسی که بسیاری از ما با آن آشنا هستیم براکت یا همان سیم گرفتن دندان‌ها است. در این روش به هر دندان قطعه فلزی کوچکی چسبانده می‌شود و یک سیم فلزی به آن‌ها وصل می‌شود و به اصطلاح دندان‌ها سیم‌کشی می‌شوند. اما این براکت فلزی تنها یکی از انواع گوناگون وسیله‌های ارتودنسی است.
انواع وسیله‌های ارتودنسی چیست؟
براکت: براکت‌های ارتودنسی طراحی‌های مختلفی دارند اما سیستم عملکرد همه آن‌ها به یک صورت است. انواع مختلف براکت عبارتند از براکت فلزی، براکت سرامیکی، و براکت پشت دندانی یا لینگوال.
الاینر شفاف یا اینویزیلاین: این وسیله مشابه براکت عمل می‌کند، اما از پلاستیک شفاف ساخته شده و در دهان نامرئی است.
هدگیر: وسیله‌ای که بر روی سر قرار می‌گیرد و از جلو به حلقه فلزی که دور دندان آسیاب انداخته شده است متصل می‌شود.
بایت پلیت: برای اصلاح مشکل اوربایت استفاده می‌شود.
ورسس و الاستیک: فنر فورسس و حلقه کشی برای اصلاح موقعیت دندان‌ها استفاده می‌شوند.
هربست: وسیله‌ای که در دوران رشد اسکلتی در کودکان و نوجوانان استفاده می‌شود.
پهن کننده کام: وسیله‌ای برای پهن‌تر کردن سقف دهان در سن رشد.
نگهدارنده ارتودنسی یا ریتینر: پس از درآوردن براکت برای تثبیت دندان‌ها در جایگاه جدید استفاده می‌شود.
فضا ساز یا جدا کننده ارتودنسی: قطعه‌ای کوچک که بین دو دندان قرار می‌گیرد تا فاصله‌ای ایجاد کند.
فضا نگهدار: برای حفظ طول قوس دندانی پس از افتادن دندان شیری استفاده می‌شود.
انواع روش‌های ارتودنسی
ارتودنسی معمولی یا ثابت: از براکت فلزی استفاده می‌شود که به هر دندان چسبانده می‌شود و سیم ارتودنسی به آن وصل می‌شود.
ارتودنسی سرامیکی: براکت سرامیکی که نگین‌های کوچک سرامیکی یا پلاستیکی سفید یا شفاف دارد.
ارتودنسی پشت دندانی: براکت پشت دندان‌ها قرار می‌گیرد و از براکت‌های مخصوص پشت دندانی استفاده می‌شود.
ارتودنسی الاینر شفاف: پلاک پلاستیکی بیرنگ که دندان‌ها را در بر می‌گیرد و به آن‌ها نیرو وارد می‌کند تا دندان‌ها به جایگاه خاصی برسند.
مراحل قبل از انجام ارتودنسی دندان
مراحل ارتودنسی ممکن است در افراد مختلف بر اساس نوع درمان و نوع دندان‌ها کمی متفاوت باشد اما به طور کلی یکسری مراحل ثابت دارد:
- معاینه دندان: دکتر ارتودنسی دندان‌های شما را معاینه می‌کند.
- عکس‌برداری از دندان: از دندان‌ها عکس رادیولوژی گرفته می‌شود.
- رفع مشکلات عفونتی دندان و لثه: لثه‌ها و دندان‌های شما بررسی و مشکلات رفع می‌شوند.
- انتخاب نوع ارتودنسی: بر اساس نوع ارتودنسی (متحرک، ثابت یا نامرئی) کار شروع می‌شود.
مراحل ارتودنسی دندان
برای درمان ارتودنسی ثابت مراحل زیر را طی کنید:
- قرار دادن کش فضا ساز بین دندان‌های آسیاب: برای ایجاد فضا بین دندان‌ها.
- چسباندن براکت‌ها: دندان‌ها جرمگیری و تمیز شده و براکت‌ها چسبانده می‌شوند.
- اتصال سیم‌ها به براکت: سیم‌ها به براکت‌ها وصل می‌شوند.
- ویزیت ماهانه برای تنظیم سیم‌ها: تنظیمات ماهانه توسط دکتر ارتودنسی انجام می‌شود.
- برداشتن براکت‌ها بعد از اتمام دوره: براکت‌ها و لوازم ارتودنسی برداشته می‌شوند.
- قالب‌گیری دندان برای ساخت تثبیت کننده: برای ساخت ریتینر، قالب‌گیری انجام می‌شود.
اقدامات قبل و بعد از انجام ارتودنسی
اقدامات لازم قبل از ارتودنسی
- مشاوره با دندانپزشک متخصص: برنامه درمانی تهیه می‌شود.
- تهیه عکس رادیوگرافی: برای بررسی دقیق دندان‌ها.
- چکاپ عمومی دندان‌ها هر ۶ ماه یکبار: برای حفظ سلامت دندان‌ها.
اقدامات لازم در طول دوران ارتودنسی
- استفاده از نخ دندان و مسواک به شیوه صحیح: برای جلوگیری از آسیب به دندان‌ها.
- پرهیز از خوردن خوراکی‌های سفت یا چسبناک: برای جلوگیری از شکستن براکت‌ها.
مراقبت از وسیله ارتودنسی
- پرهیز از جویدن خوراکی‌های جویدنی: مانند تافی، پاستیل، آدامس.
- رعایت نکات بهداشتی: برای جلوگیری از لکه‌های سفید، پوسیدگی دندان و عفونت لثه.
طول درمان ارتودنسی
طول مدت درمان با براکت معمولاً یک یا دو سال است. هر چه مشکل ارتودنسی پیچیده‌تر باشد، طول دوره درمان بیشتر می‌شود.
معایب و مشکلات درمان ارتودنسی دندان
- پوسیدگی دندان و عفونت لثه: تمیز نگه داشتن تمامی سطوح دندان‌ها دشوارتر است.
- ایجاد لکه‌های سفید بر روی دندان: به دلیل جدا شدن مواد معدنی از دندان.
- فشار وارد شده به دندان‌ها: ممکن است ریشه برخی از دندان‌ها تحلیل بروند.
- سختی استفاده از وسیله‌های دهانی: باعث عدم همکاری برخی بیماران می‌شود.
آیا ارتودنسی دندان درد دارد؟
فرآیند گذاشتن براکت در دهان دردی ندارد اما تا چند روز اول در اثر فشاری که به دندان‌ها وارد می‌شود، حساسیت یا درد دندان‌ها تجربه می‌شود. برای برطرف شدن درد می‌توانید از مسکن‌های معمولی استفاده کنید.
نحوه چسباندن براکت به دندان‌ها
ابتدا متخصص ارتودنسی نگین براکت را به چسب مخصوصی آغشته می‌کند و از همان چسب به سطح دندان می‌مالد. سپس نگین براکت را روی دندان می‌چسباند. این کار برای تک تک دندان‌ها انجام می‌شود. سپس بند ارتودنسی که یک حلقه فلزی پهن است، دور دندان آسیاب بزرگ عقب دهان قرار گرفته و به دندان چسبانده می‌شود. سیم ارتودنسی به حلقه فلزی وصل شده و به تک تک نگین‌های براکت نیز متصل می‌شود.
سوالات متداول
ارتودنسی چه مدت طول می‌کشد؟
بسته به میزان پیچیدگی مشکل دندانی، مدت زمان درمان متفاوت است اما به طور معمول بین یک تا دو سال طول می‌کشد.
آیا ارتودنسی دردناک است؟
ابتدا فرآیند گذاشتن براکت دردی ندارد اما بعد از آن، به دلیل فشار وارد شده، ممکن است چند روزی درد و ناراحتی احساس کنید.
آیا می‌توان با وجود براکت‌ها غذاهای خاصی خورد؟
باید از خوردن غذاهای سفت و چسبناک پرهیز کنید چرا که ممکن است باعث شکستن یا جدا شدن براکت‌ها شوند.
آیا پس از برداشتن براکت‌ها، دندان‌ها به حالت قبلی بازمی‌گردند؟
برای جلوگیری از این مشکل، پس از برداشتن براکت‌ها باید از وسیله‌ای به نام نگهدارنده ارتودنسی یا ریتینر استفاده کنید تا دندان‌ها در جای خود ثابت بمانند.
هزینه ارتودنسی چقدر است؟
هزینه ارتودنسی بسته به نوع درمان و مدت زمان لازم متفاوت است و باید با مشاوره دندانپزشک متخصص برآورد شود.
ارتودنسی دندان نه تنها به بهبود ظاهر دندان‌ها و لبخند شما کمک می‌کند بلکه سلامت کلی دهان و دندان‌ها را نیز تضمین می‌کند. با انتخاب صحیح نوع ارتودنسی و رعایت نکات بهداشتی، می‌توانید به نتایج مطلوبی دست یابید.